ಸರ್ವಪಿತ್ರಿ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ, ಪಿತೃ ಮೋಕ್ಷ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ ಅಥವಾ ಪಿತೃ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಮಹಾಲಯ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯು ‘ಪಿತೃಗಳು’ ಅಥವಾ ಪೂರ್ವಜರಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಹಿಂದೂ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾಗಿದೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅನುಸರಿಸಲಾಗುವ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾದ್ರಪದ ಮಾಸದ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯಂದು ಇದನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಪೂರ್ಣಿಮಂತ್ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ಅನ್ನು ಬಳಸುವ ಉತ್ತರ ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಇದು ಗ್ರೆಗೋರಿಯನ್ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ನಲ್ಲಿ ‘ಅಶ್ವಿನ್’ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್-ಅಕ್ಟೋಬರ್ ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಮಹಾಲಯ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯು 15 ದಿನಗಳ ಶ್ರದ್ಧಾ ಆಚರಣೆಗಳ ಕೊನೆಯ ದಿನವಾಗಿದೆ. ತಿಥಿಯನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ, ಈ ದಿನದಂದು ಯಾವುದೇ ಮೃತ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಶ್ರಾದ್ಧದ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ಮಾಡಬಹುದಾದ್ದರಿಂದ ಈ ದಿನವನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಮಂಗಳಕರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಮಹಾಲಯ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ ತರ್ಪಣಂ ಅಥವಾ ತರ್ಪಣಂ ಮತ್ತು ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಪೂರ್ವಜರ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಕೋರಲು ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯುತ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧ ಜೀವನಕ್ಕಾಗಿ ಅವರ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಹಾಲಯ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯನ್ನು ಪಿತೃಪಕ್ಷದ ಕೊನೆಯ ದಿನ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ‘ಪೂರ್ವಜರ ಪಾಕ್ಷಿಕ’ವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಈ ಅವಧಿಯ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ದಿನವಾಗಿದೆ. ಬಂಗಾಳದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ‘ಮಹಾಲಯ’ ಎಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಭವ್ಯವಾದ ದುರ್ಗಾ ಪೂಜಾ ಆಚರಣೆಗಳ ಪ್ರಾರಂಭವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನವು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ದುರ್ಗಾ ದೇವಿಯ ವಂಶವನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ. ಪೂರ್ವಜರಿಗೆ ಅಪಾರ ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಗೌರವ ಮತ್ತು ಗೌರವವನ್ನು ನೀಡುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಈ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಹಾಲಯ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯು ತೆಲಂಗಾಣ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಬತುಕಮ್ಮ ಹಬ್ಬದ ಆರಂಭವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಆಶೀರ್ವಾದ, ಕಲ್ಯಾಣ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಮಹಾಲಯ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಆಚರಣೆಯ ವೀಕ್ಷಕನು ಭಗವಾನ್ ಯಮನಿಂದ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಸಹ ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಕುಟುಂಬಗಳನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ದುಷ್ಕೃತ್ಯಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಮಹಾಲಯ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯಂದು ಶ್ರಾದ್ಧ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ, ಈ ‘ಪಿತೃ ದೋಷ’ವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಬಹುದು ಮತ್ತು ಮೃತ ಆತ್ಮಕ್ಕೆ ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ಸಹ ಒದಗಿಸಬಹುದು. ಪೂರ್ವಜರು ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಅವರ ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಆಶೀರ್ವದಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಜೀವನದ ಎಲ್ಲಾ ಸಂತೋಷವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಪಿತೃ ಮೋಕ್ಷ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯ ದಿನದಂದು ಮಾಡುವ ಶ್ರದ್ಧಾ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಅಂತಹ ವಿಧಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ಪವಿತ್ರ ನಗರವಾದ ಗಯಾದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುವಂತೆ ಪವಿತ್ರ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯುತವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
