ಬೆಂಗಳೂರು ತನ್ನ ಆಧುನಿಕ ಐಟಿ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಬೆಂಗಳೂರು ದೇವಾಲಯಗಳ ಸಂಪತ್ತು ಎಂಬುದಂತೂ ಸತ್ಯ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದೇವಾಲಯವೂ ತನ್ನದೇ ಆದ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅನೇಕ ದೇವಾಲಯಗಳಿಗೆ ಶತಮಾನಗಳ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ. ಆ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಗವಿ ಗಂಗಾಧರೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯವು ಮೇಲೆ ನಿಂತಿದೆ.
ಈ ದೇವಾಲಯವು ನಗರದ ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಸ್ತೆಯ ಹುಳಿಮಾವುದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಗವಿಪುರಂ ಗುಹಾ ದೇವಾಲಯ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಹಿಂದೂ ದೇವತೆಯಾದ ಶಿವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ದೇಗುಲದ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಬೃಹತ್ ತಟ್ಟೆಗಳು ಇರುವುದರಿಂದ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಕರ್ನಾಟಕದ ಎಲ್ಲಾ ದೇವಾಲಯಗಳಿಗಿಂತ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿದೆ.
ದೇವಾಲಯದ ಒಳಗಿನ ಗರ್ಭಗುಡಿಯು ಎತ್ತರದ ಶಿವಲಿಂಗವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ಆಕರ್ಷಣೆಯೆಂದರೆ ಅಗ್ನಿ ದೇವರ ಅಪರೂಪದ ವಿಗ್ರಹವಿದೆ. ಆಕೃತಿಯು ಎರಡು ತಲೆಗಳು, ಏಳು ಕೈಗಳು ಮತ್ತು ಮೂರು ಕಾಲುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಂತಹ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಏಕೈಕ ದೇವಾಲಯ ಇದಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಜನವರಿ ತಿಂಗಳ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದಿನದಂದು ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುವ ಗಮನಾರ್ಹ ಮತ್ತು ಬಹುತೇಕ ಮಾಂತ್ರಿಕ ವಿದ್ಯಮಾನದಿಂದಾಗಿ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಅದ್ಭುತವಾದ ವಿದ್ಯಮಾನದ ಹೊರತಾಗಿ, ಈ ದೇವಾಲಯವು ಅದ್ಭುತವಾದ ಭಾರತೀಯ ರಾಕ್-ಕಟ್ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಉಜ್ವಲ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ.
ದೇವಾಲಯದ ಇತಿಹಾಸವು 9 ನೇ ಶತಮಾನದಷ್ಟು ಹಿಂದಿನದು. 9 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಬಂಡೆಯಿಂದ ಕತ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಮಹಾನ್ ಋಷಿ ಗೌತಮನು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಲು ಬಳಸಿದನು. ನಂತರ 16 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಕೆಂಪೇಗೌಡ I, ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನವೀಕರಿಸಿ ವಿಸ್ತರಿಸಿದರು.
ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಜನವರಿ 14 ರಂದು ದೇವಾಲಯದ ಗರ್ಭಗುಡಿಯೊಳಗೆ ಅಪರೂಪದ ಮತ್ತು ಮಹತ್ವದ ವಿದ್ಯಮಾನ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಪಶ್ಚಿಮ ದಿಗಂತದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಮಿಸುವ ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣಗಳು ಒಳಗಿನ ಗರ್ಭಗುಡಿಯ ಕಡೆಗೆ ಚಲಿಸುವ ಮೊದಲು ದೇವಾಲಯದ ಪಶ್ಚಿಮ ಗೋಡೆಯ ಮೇಲೆ ಕಮಾನಿನ ಕೆಳಗೆ ಹಾದುಹೋಗುವ ಬೆಳಕಿನ ಕಿರಣವನ್ನು ಹಾರಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಮೊದಲು ನಂದಿಯ ಪ್ರತಿಮೆಯ ಹಿಂಭಾಗವನ್ನು ಬೆಳಗಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಕೊಂಬುಗಳನ್ನು ಹಾದು ಶಿವಲಿಂಗದ ಪಾದಗಳನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಬೆಳಕಿನ ಕಿರಣವು ಶಿವಲಿಂಗದ ದೇಹವನ್ನು ಬೆಳಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಕಬ್ಬನ್ ಪಾರ್ಕ್, ಬನ್ನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನ, ಲಾಲ್ಬಾಗ್ ಗವಿ ಗಂಗಾಧರೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಭೇಟಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಭೇಟಿ ನೀಡಬಹುದಾದ ಹತ್ತಿರದ ಸ್ಥಳಗಳು. ವರ್ಷವಿಡೀ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಬಹುದು.
